Pakistan’ın Gilgit-Baltistan bölgesindeki kayısı ve kuru kayısı üreticileri, bu alanda lider olan Türkiye ile kapasite artırımı konusunda işbirliği yapmak ve Türk üreticilerden eğitim almak istiyor.
Dünya genelinde kayısı üretiminde 6’ncı sırada yer alan Pakistan’da kayısı üretiminin yüzde 70’i, ülkenin kuzeyinde yer alan Gilgit-Baltistan bölgesinde yapılıyor.
Hunza, Gilgit, Nagar ve Skardu başta olmak üzere ülkenin bu bölgesinde çok sayıda şehir ve ilçede yüzlerce kayısı dükkanı görmek mümkün. Üretimin yoğun olduğu bu bölgede kayısı, dondurmadan meyve suyuna, yemeklerden tatlılara kadar çeşitli alanlarda kullanılıyor.
Pakistan’da 2018 verilerine göre, yıllık kayısı üretimi yaklaşık 179 bin ton olarak gerçekleşti. Gilgit-Baltistan ise 2017 verilerine göre, 2 milyon 900 binin üzerinde kayısı ağacına ev sahipliği yapıyor.
Altyapı eksiklikleri, hasat sonrası yanlış işleme ve kayıplar
Gilgit-Baltistan’da üretilen kayısının çoğu yurt içinde satılıyor veya yaş ve kuru olarak ihraç ediliyor. Ancak yeterli depolama alanının olmayışı ve nakliye altyapısındaki zorluklar, kayısının ihracatında sorun oluşturuyor.
Öte yandan, hasat sonrası yanlış işleme, yetersiz soğutma ve meyve bahçelerinden pazarlara gecikmeli taşıma da önemli mahsul kaybına yol açıyor. Kayısının temizlenmesi ve standart dışı paketlenmesi de hasat sonrası kayba yol açan nedenler arasında bulunuyor.
Üretici ve tüketici arasındaki zayıf bağlantılar ve altyapı eksiklikleri ise pazarlama sürecini etkileyen faktörler arasında yer alıyor.
Çiftçiler küçük gelirler elde etse de Gilgit-Baltistan’daki kayısı üretimi potansiyeli tam anlamıyla kullanılamıyor.
Bu durumun farkında olan bölgedeki yetkililer ve üreticiler, kayısı üretiminde kapasite artırımı konusunda Türkiye ile işbirliği yapmak ve Türk üreticilerden eğitim almak istiyor.
“Türkiye ile işbirliğine istekliyiz”
Gilgit-Baltistan Başsekreteri Muhyiddin Vani, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’nin kayısı üretimi konusunda önemli bir konumda olduğuna işaret etti.
Vani, “Türkiye ile kayısı üretimi konusunda işbirliği yapmaya istekliyiz. İlgili makamlarımız bu konuda kısa süre içinde Türk yetkililerle iletişime geçecekler.” dedi.
Skardu’da kuru kayısı üreticisi Asıf Mahdi, Türkiye’nin kayısı üretiminde ve ihracatında liderliğine övgüde bulunarak, “Pakistanlı üreticiler olarak kayısı üretimi konusunda Türkiye’den eğitim desteği bekliyoruz. Ben şahsen bunun için Türkiye’ye gitmeyi düşünüyorum.” diye konuştu.
Mahdi, Pakistan’da üretilen kuru kayısının kaliteli olduğuna işaret ederek, “Fakat kalite konusunda Türkiye’yi yakaladığımızı söyleyemem.” değerlendirmesinde bulundu.
Gilgit-Baltistan’da çeşitli sebepler nedeniyle önemli miktarda kayısının israf edildiğine değinen Mahdi, “İsrafı en aza indirmek için çiftçilerin uygun hasat, işleme ve muhafaza teknikleri konusunda eğitilmesi gerekiyor.” görüşünü dile getirdi.
Pakistanlı çiftçiler, Türk üreticileri Hunza’ya davet etti
Hunza’da yaşayan Atikur Rahman da Türk üreticilerin Gilgit-Baltistan’a gelerek kendilerine kapasite artırımı konusunda yardımcı olmalarını gönülden istediklerini vurguladı.
Rahman, bölgede yaşayan üreticilerin büyük kısmının küçük ölçekli faaliyetler yürüttüğüne dikkati çekerek, “Çoğu üretici Türkiye’ye giderek orada eğitim alma masraflarını karşılayabilecek durumda değil. Bu sebeple Türkiye’den buraya eğitimcilerin gelmesi bizim için daha önemli.” ifadelerini kullandı.
